Σε διάφορα σημεία σε ολόκληρο το νομό Κοζάνης έχουν βρεθεί ενδείξεις ότι η περιοχή κατοικούταν ήδη από την προϊστορική εποχή. Κατά την αρχαιότητα εδώ υπήρχαν τα βασίλεια της Ελίμειας, της Εορδαίας και της Ορεστίδας, γνωστά και ως βασίλεια της Άνω Μακεδονίας. Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα σημαντικότερη πόλη ήταν η Αιανή. Τα βασίλεια αυτά θα ενσωματωθούν από το Φίλιππο Β’ στο ενιαίο Βασίλειο της Μακεδονίας. Στη συνέχεια η περιοχή θα βρεθεί υπό Ρωμαϊκή και Βυζαντινή κατοχή μέχρι τον 14ο αιώνα όταν και θα περάσει στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής, η περιοχή θα αναπτυχθεί, με τη Σιάτιστα να γίνεται σημαντικό εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο, ενώ παράλληλα παρατηρείται άνθηση και στον τομέα των γραμμάτων με την ίδρυση σχολείων αλλά και βιβλιοθήκης. Παρά τη μεγάλη ευημερία οι κάτοικοι της περιοχής δεν θα σταματήσουν να επιδιώκουν την απελευθέρωσή τους, συμμετέχοντας ενεργά τόσο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 όσο και στον Μακεδονικό Αγώνα αργότερα.

Τελικά η περιοχή της Κοζάνης θα απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, μετά τη μάχη στο Σαραντάπορο, και θα γίνει επιτέλους κομμάτι του ελληνικού κράτους.