Μια από τις πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό μας μόλις ακούσουμε τη λέξη Μύκονος, είναι οπωσδήποτε ο πελεκάνος. Η πρώτη αναφορά στο υπέροχο αυτό πουλί γίνεται το 1958. Τότε ένας πελεκάνος ξέκοψε από το κοπάδι του και έπεσε εξαντλημένος στην θάλασσα δίπλα σε ένα μυκονιάτικο καΐκι. Ο ψαράς τον περιμάζεψε, τον τάισε, τον περιποιήθηκε και τον έφερε στη Μύκονο. Εκεί ο πελεκάνος αμέσως αγάπησε το νησί και τους κατοίκους του, αλλά κι εκείνοι με την πρώτη ματιά αισθάνθηκαν δικό τους αυτό το πανέμορφο πουλί, τόσο δικό τους που αμέσως του έδωσαν και όνομα. Πέτρος ο πελεκάνος. Από τότε ο Πέτρος έγινε η πολυαγαπημένη μασκότ τόσο των ντόπιων, όσο και των πολυάριθμων επισκεπτών που άρχισε να έχει το νησί. Πολλοί Μυκονιάτες, και όχι άδικα, θεώρησαν και ακόμα θεωρούν τον πελεκάνο το γούρι τους. Η φήμη του Πέτρου του πελεκάνου γρήγορα ξεπέρασε τα όρια του νησιού και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Ο πρώτος πελεκάνος πέθανε το 1985, ενώ σήμερα στο νησί ζουν 3-4 πελεκάνοι. Αν και οι ντόπιοι τους έχουν δώσει και άλλα ονόματα, οι επισκέπτες τους αποκαλούν όλους «Πέτρος» .

Πιθανότατα μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκκλησίες του κόσμου είναι η Παραπορτιανή στη Μύκονο. Η εκκλησία πήρε το όνομα της επειδή βρίσκεται κοντά στο «παραπόρτι», δηλαδή τη μικρή πύλη του τείχους του μεσαιωνικού κάστρου της πόλης. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύμπλεγμα πέντε εκκλησιών, με τις τέσσερις να αποτελούν τη βάση και την πέμπτη να βρίσκεται από πάνω σαν ένα είδος τρούλου.

Οι τέσσερις εκκλησίες που αποτελούν τη βάση της, είναι ο Άγιος Ευστάθιος, που αποτελεί και το κέντρο του συμπλέγματος, οι Άγιοι Ανάργυροι, ο Άγιος Σώζων και η Αγία Αναστασία. Επάνω σε αυτές επικάθεται η πέμπτη εκκλησία, αυτή που με το όνομα της έγινε γνωστό όλο το οικοδόμημα, η Παναγία η Παραπορτιανή. Λέγεται ότι η αρχική θεμελίωση του πρώτου ναού, αυτού των Αγίων Αναργύρων, έγινε περίπου τον 14ο αιώνα και σταδιακά το οικοδόμημα πήρε τη μορφή που έχει σήμερα. Μια μορφή που κάνει την Παναγία την Παραπορτιανή μοναδική στο είδος της και ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα θρησκευτικά μνημεία.

Το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανης βρίσκεται στον οικισμό Άνω Μερά της Μυκόνου. Τα μοναστήρι ιδρύθηκε το 1542 σε χώρο οπού πρωτύτερα υπήρχε εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Κατά μια εκδοχή, η μονή ιδρύθηκε από φυγάδες μοναχούς από την Πάρο. Σύμφωνα με την παράδοση, η Παναγία η Τουρλιανή οφείλει την ονομασία της σε σημαντικής αξίας εικόνα που βρέθηκε να επιπλέει στη θαλάσσια περιοχή του Τούρλου. Το 1767 η μονή αποκτά τη σημερινή της μορφή χάρη στις προσπάθειες και την ανακαίνιση του ιερομόναχου Ιγνάτιου Μπάσουλα. Ο επισκέπτης της Παναγίας της Τουρλιανής αρχικά εντυπωσιάζεται από το μαρμάρινο κωδωνοστάσιο με την πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση καθώς και από τη μαρμάρινη βρύση της αυλής, και τα δύο χαρακτηριστικά δείγματα της παραδοσιακής Κυκλαδικής μαρμαρογλυπτικής. Προχωρώντας στο εσωτερικό της μονής την προσοχή τραβάει το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο άμβωνας και ο επισκοπικός θρόνος και τα τρία δημιουργημένα κατά πάσα πιθανότητα στη Φλώρεντία.  Η Παναγία η Τρουλιανή είναι ένας προορισμός που σίγουρα θα σας ανταμείψει για το χρόνο που θα διαθέσετε να την επισκεφτείτε.

Οι εντυπωσιακοί ανεμόμυλοι της Μυκόνου, γνωστοί ως Κάτω Μύλοι, βρίσκονται σε ένα μικρό λόφο, νοτιοανατολικά της Χώρας, μεταξύ της Αλευκάντρας (Μικρής Βενετίας) και του Νιοχωριού.

Κατασκευάστηκαν περί το 1700 και σήμερα σώζονται 7. Αρχικά ήταν 10 στο σημείο αυτό και πάνω από 20 σε όλο το νησί. Οι μύλοι, αξιοποιώντας τον άνεμο που σπάνια σταματούσε να φυσάει στο νησί, άλεθαν σιτηρά και αποτελούσαν μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα πολύ καλή πηγή εισοδήματος για τη Μύκονο. Και αυτό γιατί, μεταξύ άλλων. Χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή παξιμαδιών με τα οποια τροφοδοτούσαν όλα τα διερχόμενα πλοία.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι μύλοι χάνουν την οικονομική σημασία τους αλλά όχι και την ξεχωριστή ομορφιά τους που τους καθιστά μέχρι σήμερα ένα από τα χαρακτηριστικότερα και ομορφότερα σημεία της Μυκόνου, των Κυκλάδων αλλά και της Ελλάδας ολόκληρης.

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα σημεία της Μυκόνου είναι η Αλευκάντρα, ή όπως έχει γίνει ευρύτερα γνωστή σε όλο τον κόσμο, η «μικρή Βενετία». Βρίσκεται στη Χώρα, μεταξύ Κάστρου και Σκάρπας, και πρόκειται για μια γειτονιά χτισμένη κυριολεκτικά πάνω στο κύμα, θυμίζοντας έντονα την πανέμορφη ιταλική Βενετία. Τα σπίτια με τα πολύχρωμα μπαλκόνια τους μοιάζουν να κρέμονται πάνω από τη θάλασσα ενώ όταν η θάλασσα είναι αγριεμένη, το θέαμα των κυμάτων που σκάνε πάνω στα σπίτια είναι πραγματικά μοναδικό. Η συνοικία άρχισε να χτίζεται στα μέσα του 18ου αιώνα, και αρχικά αποτελούσε τόπο κατοικίας πλούσιων εμπόρων και καπετάνιων. Εδώ μπορείτε να απολαύσετε και ένα από τα ομορφότερα ηλιοβασιλέματα της Μυκόνου.

Ο πανέμορφος αυτός φάρος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Μυκόνου και κατασκευάστηκε το 1891. Το ύψος του κτιρίου φτάνει τα 19 μέτρα. Η κατασκευή του φάρου αποφασίστηκε μετά από το ναυάγιο του ατμόπλοιου VOLTA , στο οποίο πνίγηκαν και τα 11 μέλη του πληρώματος. Ο αρχικός μηχανισμός του φάρου (κατασκευής Sauter –Lemonier, βραβευμένος στη Διεθνή Έκθεση Παρισίων) λειτούργησε μέχρι το 1983. Τώρα μπορείτε να τον δείτε στο ναυτικό μουσείο Αιγαίου. Μέχρι το 1985 ο φάρος Αρμενιστής διέθετε μόνιμο φαροφύλακα, ενώ τώρα είναι πλήρως αυτοματοποιημένος. Στον φάρο Αρμενιστή μπορείτε να φτάσετε οδικώς, από τον Άγιο Στέφανο.

Η Δήλος είναι ένα μικρό νησί με σπουδαία αρχαιολογική σημασία και έκταση 3,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Βρίσκεται πολύ κοντά στη Μύκονο και σύμφωνα με τη μυθολογία, εδώ κατέφυγε η Λητώ να γεννήσει τον θεό Απόλλωνα και την θεά Άρτεμη, νόθα τέκνα του Δία, για ν' αποφύγει την οργή της θεάς Ήρας. Λέγεται πως το νησί ήταν μέχρι τότε ένα κομμάτι στεριάς «άδηλο» που έπλεε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, και εμφανίστηκε με παρέμβαση του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, για να γεννήσει η Λητώ. Σύμφωνα με το μύθο ο Δίας παρακολούθησε τη γέννηση από το όρος Κύνθος που αποτελεί και το ψηλότερο σημείο του νησιού (115μ.).

Ο ιστορικός Θουκυδίδης αναφέρει ως πρώτους κατοίκους του νησιού τους Κάρες. Τα αρχαιολογικό ευρήματα επιβεβαίωσαν την προϊστορική κατοίκηση του νησιού (3000 π.Χ.). Από την αρχή της ύπαρξής της η Δήλος αποτελεί πολύ σημαντικό λατρευτικό κέντρο. Γύρω στο 1000 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στο νησί Ίωνες και εκείνη την εποχή, κάθε τέσσερα χρόνια, τελούνταν τα Δήλια, μεγάλη γιορτή προς τιμή του Απόλλωνα, της Άρτεμης και της Λητώς που περιλάμβαναν θυσίες, χορούς και μουσικούς αγώνες.

Στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων, σε αντίθεση με τις άλλες Κυκλάδες, το νησί δεν γνώρισε καταστροφές, εξαιτίας του ιερού χαρακτήρα του. Από το 478 π.Χ. αποτέλεσε έδρα της πρώτης Αθηναϊκής ή Δηλιακής Συμμαχίας. Εδώ βρισκόταν και το Κοινό Ταμείο της Συμμαχίας ως το 454 π.Χ. που μεταφέρθηκε στην Αθήνα (και αξιοποιήθηκε μεταξύ άλλων σε έργα στην Ακρόπολη).

Το νησί γνώρισε μεγάλη άνθηση από τα τέλη του 4ου αι. π.Χ. και μετά όντας ανεξάρτητο υπό Μακεδονική και αργότερα Ρωμαϊκή κυριαρχία. Το 88 π.Χ. το νησί καταστράφηκε από τους στρατιώτες του Μιθριδάτη, οι οποίοι γκρέμισαν μνημεία, ναούς, αγάλματα, πήραν χρήματα από το ιερό και εξόντωσαν τους 20.000 κατοίκους. Στη συνέχεια η Δήλος γνώρισε και άλλες καταστροφές που οδήγησαν στη σταδιακή ερήμωσή της και τη μετατροπή της σε λημέρι πειρατών. Η αρχαιολογική σκαπάνη επισκέπτεται τη Δήλο για πρώτη φορά το 1877 και αποκαλύπτει εντυπωσιακά ευρήματα όπως η Οδός των Λεόντων με τα 5 από τα αρχικά 9 λιοντάρια να σώζονται σήμερα, το ιερό του Απόλλωνα, ερείπια αρχαίου θεάτρου χωρητικότητας 5 χιλιάδων θέσεων και τόσα άλλα που πραγματικά δεν θα σας φτάσει μια επίσκεψη για να τα δείτε όλα.

Η Δήλος διαθέτει και αρχαιολογικό μουσείο (Τηλ.: 22890 22259) με πλήθος ευρημάτων από το νησί , αν και στην πραγματικότητα ολόκληρο το νησί είναι ένα μουσείο. Άλλωστε έχει ανακηρυχτεί και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO Τη Δήλο μπορείτε να την επισκεφθείτε μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας με πλοιάριο από τη Μύκονο (αφετηρία στο λιμανάκι απέναντι από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στη Χώρα, τηλ . λιμεναρχείου 22890 22218).