Η Μεσσηνία, όπως φανερώνουν τα ευρήματα, κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια.

Το αρχαιότερο ανάκτορό στη Μεσσηνία (13ος αιώνας π.Χ.) αποδίδεται στο βασιλιά Νέστορα και βρίσκεται στην Πύλο. Το εύφορο έδαφος της Μεσσηνίας την έκανε πολύ ελκυστική για τους γειτονικούς λαούς που επεδίωκαν να την καταλάβουν. Έτσι από τον 8ο αιώνα π.Χ. η Μεσσηνία θα δέχεται συνεχόμενες επιθέσεις από τη Σπάρτη που θα οδηγήσουν στην υποδούλωσή της. Η απελευθέρωση θα έρθει το 369 π.Χ. από τους Θηβαίους, ενώ με πρωτοβουλία του στρατηγού τους Επαμεινώνδα θα χτιστεί η Μεσσήνη.

Η Μεσσηνία ακολουθώντας την τύχη της υπόλοιπης Ελλάδας θα περάσει στα χέρια των Ρωμαίων και αργότερα των Βυζαντινών και των Φράγκων, με εξαίρεση τη Μεθώνη και την Κορώνη που αποτελούν ενετικές κτήσεις. Το 1500 ολόκληρη η Μεσσηνία θα περάσει στα χέρια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπου και θα παραμείνει (με πολύ μικρά διαλείμματα ενετικής ανακατάληψης συγκεκριμένων σημείων) μέχρι το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης το 1821. Καθοριστική στιγμή για την τύχη τόσο της Μεσσηνίας, όσο και ολόκληρης της Ελλάδας αποτέλεσε η περίφημη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Στις 20 Οκτωβρίου 1827 ο συμμαχικός στόλος (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) κατατρόπωσε τον αντίστοιχο τουρκοαιγυπτιακό, οδηγώντας στην απελευθέρωση της Πελοποννήσου και βάζοντας τις ουσιαστικές βάσεις για την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.