Στα Χανιά, στο νότιο τμήμα του νομού βρίσκεται το Φραγκοκάστελλο.
Το Φραγκοκάστελλο είναι ένα από τα διασημότερα κάστρα σε ολόκληρη στην Κρήτη, κυρίως λόγω του φαινομένου γνωστού ως «Δροσουλίτες».
Το Φραγκοκάστελλο το κατασκεύασαν οι Ενετοί το 1374 για να τους προστατεύει τόσο από τις πειρατικές επιδρομές όσο και από τους ανυπότακτους Σφακιανούς. Ο μύθος λέει ότι το κάστρο έκανε τρία χρόνια να χτιστεί καθώς οι Σφακιανοί γκρέμιζαν τα βράδια ότι χτιζόταν την ημέρα. Αυτοί του έδωσαν και το όνομα Φραγκοκάστελλο που το συνοδεύει μέχρι σήμερα.
Το Φραγκοκάστελλο είναι ένα ορθογώνιο κτίσμα με τετράπλευρους πύργους στις γωνίες του, εκ των οποίων ο νοτιοδυτικός είναι ο πιο μεγάλος και αποτελούσε το έσχατο σημείο άμυνας. Η σημαντικότερη μάχη στο Φραγκοκάστελλο δόθηκε τον Μάιο του 1828, όταν ο Ηπειρώτης οπλαρχηγός Χατζημιχάλης Νταλιάνης οχυρώθηκε στο κάστρο με 700 άντρες, έχοντας να αντιμετωπίσει πάνω από 8 χιλιάδες Τούρκους. Μετά από σκληρή μάχη ο Χατζημιχάλης και πολλοί στρατιώτες σκοτώνονται, οι υπόλοιποι παραδίνονται και οι Τούρκοι κατέλαβαν το κάστρο γκρεμίζοντας μεγάλο τμήμα του (το οποίο αργότερα ξαναχτίστηκε)και αποχώρησαν αφήνοντας άταφους τους υπερασπιστές του.
Η λαϊκή παράδοση θέλει την ψυχή να μην ησυχάζει όταν το σώμα μένει άταφο. Έτσι κάποιο ξημέρωμα του Μαΐου, μετά από χρόνια, κάτοικοι της περιοχής ισχυρίστηκαν ότι είδαν μια στρατιά από ανθρώπινες σκιές με όπλα να κατηφορίζει προς τη θάλασσα. Οι ντόπιοι ταύτισαν τις σκιές με τους νεκρούς του Χατζημιχάλη Νταλιάνη και αυτό το φαινόμενο ονομάστηκε «Δροσουλίτες» καθώς λέγεται ότι εμφανιζόταν μόνο με την πρωινή δροσιά. Το φαινόμενο «Δροσουλίτες» από στόμα σε στόμα πήρε μεγάλες διαστάσεις και έγινε θρύλος, καθώς αναφέρεται ότι κατά τη Γερμανική Κατοχή στρατιώτες είδαν τους Δροσουλίτες και άνοιξαν πυρ θεωρώντας ότι έγινε απόβαση. Πολλοί αποκηρύττουν εντελώς τους Δροσουλίτες, άλλοι μιλούν για αντικατοπτρισμό ή οφθαλμαπάτη και κάποιοι για φαντάσματα.
Ότι και αν ισχύει, κάνοντας διακοπές στα Χανιά αξίζει να επισκεφθείτε το Φραγκοκάστελλο. Αν μάλιστα τύχει και είναι ένα μαγιάτικο πρωινό, ίσως μάθετε τι συμβαίνει με τους Δροσουλίτες.
